Γάμος: τα λάθοι που κάνουμε

Ποιός αποφασίζει και με ποιό τρόπο.

Ο τρόπος που συνεργάζεται ένα ζευγάρι για να πάρει αποφάσεις, δείχνει αν υπάρχει αγάπη, περιφρόνηση ή ακόμα και εκβιασμός.

Το αυτονόητο

Η διάχυτη αντίληψη ότι ο σύντροφος οφίλει να γνωρίζει τι θέλει ο άλλος. Αυτό μοιάζει με μαντική και γίνεται αιτία για παράπονα και ανεξήγητους θυμούς.

Εμείς οι δυο είμαστε ένα

Μια τέτοια προσδοκία είναι αντίθετη με το Εγώ- Εσύ – Εμείς, δεν αφήνει περιθώρια αυτονομίας και οδηγεί στην αίσθηση εγκλωβισμού. Μια υγιής αντίληψη κινείται στην επίγνωση ότι υπάρχουν ομοιότητες- και ποιες- αλλά και διαφορές, σεβαστές και αποδεκτές.

Τα ήθη και τα έθιμα

Ο γάμος ξεκινά με τη μαγεία της τελετής. Ολη αυτή η εθιμοτυπική διαδικασία, το άγχος για την επιτυχία της, μας κάνει πρωταγωνιστές για μερικές ώρες. Τόσα βλέμματα στραμμένα επάνω μας και τόσα χαμόγελα, όπως και η προοπτική ότι θα είμαστε μαζί με αυτόν ή με αυτήν , που επιλέξαμε, δεν μπορούν παρά να εγγυηθούν την ευτυχία. Και πραγματικά, τουλάχιστον τον πρώτο καιρό βρίσκει ο ένας στον άλλο έναν άνθρωπο πρόθυμο να τον ακούσει, έναν σύντροφο, που πρόθυμα καλύπτει την αβεβαιότητα και την μοναξιά μας αλλά κι ένα σεξουαλικά σταθερό παρτεναίρ. Αυτή η προοπτική απαλύνει κάθε δισταγμό και μας οπλίζει με το θάρρος να μοιραστούμε τη ζωή μας , ίσως για πάντα.

Η διαδικασία προσαρμογής

Οι σχέσεις των δυο συζύγων με τις πατρικές τους οικογένειες αλλάζουν, όπως και οι σχέσεις μεταξύ τους. Τα προηγούμενα, στην διάρκεια της γνωριμίας, συναισθηματικά σχήματα, τα σχέδια ζωής διαμορφώνονται πλέον από κοινού, με μέτρο τον βαθμό διαφοροποίησης του καθενός από τους συζύγους. Η πλήρης συγχώνευση, αναφορικά με τα σχέδια ζωής, τις επιθυμίες και την προσωπική εξέλιξη, το πιθανότερο είναι να δημιουργήσει δυσλειτουργίες και εγκλωβισμούς.Χρειάζεται αρκετή προσοχή και συναισθηματική αυτοπαρατήρηση για να συνειδητοποιεί γρήγορα ο κάθε σύντροφος τις ανάγκες του και να βάζει, με διάλογο και ανοικτή συζήτηση, τα όρια και τον βαθμό επιθυμητής συγχώνευσης και ανεξαρτησίας.

Ο αυξημένος βαθμός συγχώνευσης ενός ή και των δυο συζύγων – η γνωστή εξάρτηση- θα παρουσιάσει συμπτώματα σε τρία σημεία:

Συγκρούσεις, εγκλωβισμό του ενός συζύγου ή υπερβολική ενασχόληση και προβολή προσωπικών προσδοκιών στα παιδιά.

Στις υγκρούσεις, ο ένας από τους δυο αρνείται τη συγχώνευση, πνίγεται και διεκδικεί την αυτονομία του , με διάφορους τρόπους.

Στον εγκλωβισμό, παρατηρείται η διάσπαση του συζύγου, που νιώθει διασπασμένος σε δυο ψεύτικους εαυτούς: Ο ένας εαυτός « παριστάνει» ότι δέχεται τη συγχώνευση και ο άλλος διατηρεί κρυφά λειτουργικά κομμάτια ανεξαρτησίας. Μακροπρόθεσμα, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτή η ψευδοπροσαρμογή να οδηγήσει σε σωματικές και ψυχικές δυσλρειτουργίες ( σωματικές, συναισθηματικές ασθένειες, αλκοολισμό κλπ). Ο άλλος σύζυγος, εμφανίζεται να κερδίζει δύναμη από αυτή τη συναισθηματική συναλλαγή.

Στην υπερβολική ενασχόληση με ένα ή όλα τα παιδιά, ουσιαστικά πρόκειται για ανωριμότητα, όλη η προσοχή συγκεντρώνεται στα παιδιά. Το πιο συνηθισμένο είναι να επιλεγεί ένα συγκεκριμένο παιδί για να « εκφράσει» αυτή την εμπλοκή. Είναι το παιδί που δένεται περισσότερο με τους γονείς και αναπτύσσει σε μεγαλύτερο βαθμό την αντίληψη της εξάρτησης στη ζωή του.

O γάμος σημαίνει πίστη και αφοσίωση δυο ανθρώπων, που είναι «φορτωμένοι» από τις όποιες καλές ή κακές σχέσεις της παιδικής τους ηλικίας, δοκιμάζεται από την ύπαρξη ή ανυπαρξία του βασικού ζωτικού χώρου και ψυχικών αποθεμάτων , απαραίτητων για τη συμβίωση. Σε λίγο καιρό ίσως ο γάμος να δοκιμαστεί ααπό πνιγηρά αισθήματα, αυτά που δημιουργεί η εξάρτηση και η πανταχού παρουσία του άλλου στη ζωή και τον χώρο μας. Ισως διαπιστώσουμε ότι ο βασικός φόβος της μοναξιάς και της ανασφάλειας δεν καλύπτεται έτσι απλά, χρειάζεται περισσότερα πράγματα, όπως να μάθουμε να ζούμε μαζί και να μη χρεώνουμε ο ένας τον άλλο για τα αισθήματα δυσφορίας αλλά να συζητάμε όλες τις δυσκολίες της κοινής πορείας.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι γάμοι διαλύονται στα δυο πρώτα χρόνια , αφού προηγηθούν συγκρούσεις, που αφορούν τον έλεγχο: Ποιος εξουσιάζει ποιόν, ποιος χρησιμοποιεί τον άλλο, ποιος επιβαρύνεται περισσότερο από τις υποχρεώσεις, ξοδεύει περισσότερα χρήματα ή ποιος εξαρτάται και πως . Αυτό όμως που είναι αναπόφευκτο, φαίνεται να μην είναι αναμενόμενο και αποδεκτό και από τους δυο συντρόφους: Ότι υπάρχει εγγύτητα . Στο γάμο , η εγγύτητα είναι βέβαιη , γεγονός που αφυπνίζει φόβους, θυμούς και μερικές φορές την αίσθηση του εγκλωβισμού. Όμως, από το αναμενόμενο επίπεδο εγγύτητας μέχρι την εξάρτηση υπάρχει μεγάλη απόσταση Ο Halil Gibran την περιγράφει με ποιητικό τρόπο:

Να τραγουδάτε και να χορεύετε μαζί

Και να χαίρεστε

Μα, ας είναι ο καθένας σας μόνος.

 

Πηγή: Μαρία Λασσιθιωτάκη Ψυχολόγος